Η ταυτότητα των Αρβανιτών 1. "Δύο γάιδαροι μαλώνανε σε ξένον αχυρώνα"

  

Με αφορμή τον καταιγισμό στο διαδίκτυο με αμφιβόλου επιστημονικής αξίας άρθρα, με αυτοσχέδια βίντεο στο youtube που είναι γεμάτα με υπερβολές και ιστορικές λαθροχειρίες καθώς και με πλήθος blogs, sites, groups στο facebook με ύποπτους σκοπούς και με κρυφό ή φανερό προπαγανδιστικό χαρακτήρα, θα ήθελα να καταγράψω μερικά βασικά πράγματα. Απευθύνομαι πρωτίστως σε σοβαρούς ανθρώπους που θέλουν είτε ως Αρβανίτες να βρούνε τις ρίζες τους, είτε ως ιστορικοί ερευνητές να γνωρίσουν αυτή την πληθυσμιακή ομάδα.

     Αυτό που εύκολα θα διαπιστώσει ο αναγνώστης είναι η μεγάλη έλλειψη επιστημονικής μελέτης της ιστορίας και της ταυτότητας των Αρβανιτών. Κανένα ελληνικό Πανεπιστήμιο δεν έχει ασχοληθεί με το θέμα και αυτό έχει ως συνέπεια να κυκλοφορούν αμφιβόλου επιστημονικής αξίας βιβλία στα οποία δυστυχώς επικρατεί φανατισμός, μισαλλοδοξία και ακραίος πολιτικός λόγος. 

Μέσα από το παρόν blog, θα προσπαθήσω να αναπτύξω, με νηφάλια και ψύχραιμη ματιά, όλα τα θέματα που είναι "ταμπού" και απασχολούν τους Αρβανίτες. Η δυσκολία ενός τέτοιου εγχειρήματος είναι δεδομένη και μάλιστα επιτείνεται ακόμη περισσότερο από το γεγονός ότι αποτελώ μέρος και μέλος  της υπό έρευνα πληθυσμιακής ομάδας των Αρβανιτών.

Μερικά δεδομένα (αντί προλόγου)

1. Με δεδομένο ότι βιώνουμε τον γλωσσοθάνατο της Αρβανίτικης διαλέκτου η οποία ομιλείται πλέον μόνο από άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών, όταν μιλάμε για Αρβανίτες μιλάμε πλέον για "πληθυσμιακή" ομάδα. Δεν μπορεί πλέον να γίνεται λόγος για "γλωσσική μειονότητα" ή "μειονοτική γλώσσα", πολλώ δε μάλλον για "εθνική" ή "εθνοτική" ομάδα, για "φυλή", "ράτσα", ή γλωσσική συνιστώσα του ελληνικού έθνους.

2.  Ελλείψει σοβαρής ιστορικής έρευνας, αυτή τη στιγμή επικρατούν μόνο έρευνες με σαφές πολιτικό περιεχόμενο και στην ουσία καταγραφές "ευσεβών πόθων" και "αυτοεκπληρούμενων προφητειών" των συγγραφέων τους. Ένα μικρό λιθαράκι στην αναίρεση αυτών των ερευνών που είναι γεμάτες με φανατισμό και μισαλλοδοξία, προσπάθησα να βάλω με την δεκαετή μου έρευνα που ευοδώθηκε το 2012 με την έκδοση του δίτομου έργου "Οι Αρβανίτες της Ανατολικής Θράκης".  Ο καλός μου φίλος  Κωνσταντίνος Τσοπάνης, με την έκδοση του "Αρβανίτικου Λεξικού"καθώς και με πλήθος άρθρων και ερευνών, έχει βάλει τις βάσεις για την οικοδόμηση μίας νηφάλιας "δεξαμενής σκέψης " και μίας δύσκολης προσπάθειας ιστορικής αυτογνωσίας των Αρβανιτών. Έργο καθόλου εύκολο, καθώς οι κίνδυνοι είναι πολλοί όπως θα δούμε στη συνέχεια.

3. Αυτή τη στιγμή στο διαδίκτυο υπάρχει μία κόντρα: στη μία πλευρά βρίσκονται Έλληνες (κυρίως όχι Αρβανίτες) οι οποίοι θεωρούν πως οι Αρβανίτες είτε ήταν κάποτε ελληνόφωνοι αλλά -αγνώστως πως- εξαναγκάστηκαν να μιλήσουν αρβανίτικα, είτε προσπαθούν να επιχειρηματολογήσουν (προβαίνοντας σε πλήθος αυθαιρεσιών και ιδεολογικών ακροβασιών) περί της ελληνικότητας της αλβανικής γλώσσας. Είτε με τον έναν  είτε με τον άλλον τρόπο, λύνουν αξιωματικά και επιστημονικοφανώς έναν πολύ δύσκολο γρίφο, χρησιμοποιώντας κυρίως τη φαντασία τους και την ακραία ιδεολογική τους σκέψη. 

Η πλευρά αυτή χαρακτηρίζεται από έναν ακραίο εθνοκεντρικό λόγο που ενίοτε αγγίζει τον νεοναζισμό ενώ ο λόγος της είναι επιθετικός, αντιεπιστημονικός και απειλητικός σε όποιον προσπαθεί να τον αποδομήσει ή έστω να φέρει υπό το φως της λογικής τις ακρότητές του.

Χλαμύδες, περικεφαλαίες, άγριοι πολεμιστές, σπαθιά, χρυσαυγίτικα συνθήματα, κοντάρια, ήρωες της ελληνικής επανάστασης (Αρβανίτες ή μή), νεοπαγανιστικά σύμβολα που συνυπάρχουν και αυτά μαζί με έναν ενίοτε αντικληρικαλιστικό λόγο κλπ. είναι κάποια από τα "συνοδευτικά" αυτής της πλευράς.

Από την άλλη πλευρά βρίσκονται είτε Αλβανοί είτε (λίγοι) Έλληνες αλβανίζοντες. Κυρίως πρόκειται για Αλβανούς που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα και γνωρίζουν καλά ελληνικά, ενώ λιγότερο πρόκειται για Αλβανούς που κάνουν προπαγάνδα από την Αλβανία. Ο ίδιος εθνοκεντρισμός και η ίδια ακροδεξιά ιδεολογία χαρακτηρίζει και αυτή την ομάδα. Τα ίδια σύμβολα, αυτή τη φορά με αλβανικό προσανατολισμό (κόκινοι δικέφαλοι αετοί, Σκεντέρμπεης, οι αδερφοί Φρασέρι κλπ), οι ίδιες πρακτικές, ο ίδιος ακραίος πολιτικός λόγος, οι ίδιες (αντεστραμμένες φυσικά) ιστορικές λαθροχειρίες. Και εδώ πλήθος blogs, sites και groups στο facebook. Η πλευρά αυτή θεωρεί τους Αρβανίτες Αλβανούς, χρησιμοποιώντας ως κύριο επιχείρημα την χρήση της αρβανίτικης διαλέκτου. 

Ένα κοινό χαρακτηριστικό των δυο αυτών ομάδων είναι ότι μέσω της αναζήτησης στο google, ψάχνουν ο,τιδήποτε έχει σχέση με τους Αρβανίτες στο διαδίκτυο, και προσπαθούν να προπαγανδίσουν την "πραμάτεια" τους με βρισιές, απειλές και ατατανόμαστες εκφράσεις. 

Όταν δε συγκρούονται μεταξύ τους στο διαδίκτυο, θυμίζουν χούλιγκανς που πλακώνονται στο ξύλο στους δρόμους των πόλεων, ενώ τα επιχειρήματα και το επίπεδο διαλόγου είναι τουλάχιστον γραφικά.

Χρησιμοποιεί ο καθένας τους πλήθος ψεύτικων προφίλ και άβαταρ, και έτσι δίνουν την εικόνα ότι είναι πολλοί. Δυστυχώς γι'αυτούς όμως, γίνονται εύκολα αντιληπτοί...

Και εδώ αλλά και στο γκρουπ  στο facebook "Οι Αρβανίτες της Ανατολικής Θράκης" τα άτομα αυτά είναι ανεπιθύμητα και αποκλείονται. Ας συμβιβαστούν με την ιδέα ότι υπάρχουν και μέρη στο διαδίκτυο όπου δεν θα μπούνε για να περιφέρουν τις εμμονές και τα προσωπικά τους προβλήματα.
Ας καταλάβουν ότι η ιστορία των προγόνων μας δεν θα μετατραπεί σε αρένα και σε πεδίο μάχης επειδή το θέλουν αυτοί.

Μέσα από το blog αυτό θα προσπαθήσουμε να καταδείξουμε ότι οι δυο παραπάνω ομάδες δεν είναι τίποτα περισσότερο από "δύο γάιδαρους που μαλώνουνε σε ξένον αχυρώνα". 

Κυρίως όμως να πούμε ότι υπάρχουν άνθρωποι σοβαροί που θέλουν με νηφαλιότητα, σοβαρότητα και με αληθινή αγάπη για την αρβανίτικη καταγωγή τους, να βρούνε τις ρίζες τους, να επικοινωνήσουν με το παρελθόν τους και να βρούνε  στοιχεία για την ιστορία τους, αναπτύσσοντας μία πραγματική και όχι φανταστική αυτογνωσία.

Δημήτρης Δαλάτσης

7.8.2015